Onderwijs in Amerika: schooluniformen & dresscode

Het uiterlijk van de uniformen van Amerikaanse privéscholen zijn – net zoals het schoolsysteem – afgeleid van de uniformen zoals die er uit zien op Britse privéscholen. Voor jongens bestaat het uniform meestal uit een net jasje, een wit shirt, een stropdas in kleuren van de school, een zwarte of grijze broek en donkere schoenen. De meisjes dragen meestal een lange uniformjas met een witte blouse eronder. Ook enkele openbare scholen in de Verenigde Staten maken gebruik van uniformen, al komt dat er vaak eerder op neer dat alle leerlingen verplicht zijn witte shirts of hemden naar school te dragen. Alle leerlingen van een school zien er op die manier hetzelfde uit.

Volgens voorstanders van schooluniformen zou de uniformiteit van leerlingen bijdragen aan het creëren van een betere leeratmosfeer en grotere eensgezindheid en gevoel van trots onder leerlingen. Scholen waar uniformen de norm zijn, zouden zelfs een beter cijfergemiddelde kennen dan scholen waar geen uniformen worden gebruikt. Omdat uniformen doorgaans alleen op privéscholen worden gehanteerd, is deze bewerking echter moeilijk te verifiëren, omdat het schoolsysteem op deze scholen sterk verschilt van openbare scholen.

Over het al dan niet hanteren van een (strengere) dresscode zijn al jaren discussies gaande. Enerzijds bestaat er vanuit scholen het idee dat jongeren de mogelijkheid moeten hebben zich uit te drukken en een individu te zijn, anderzijds moet er wel een gepaste educatieve omgeving worden gecreëerd. De discussie wordt vaak bemoeilijkt door de in de Amerikaanse grondwet vastgelegde vrijheid van meningsuiting, die veronderstelt dat ook leerlingen zelf zouden moeten kunnen bepalen wat ze aantrekken. Scholen vinden dat de wijze waarop de leerlingen erbij lopen geen gevaar moet zijn voor een schone, ethisch verantwoorde en veilige leeromgeving.

Onder andere door het steeds vaker ontstaan van zogenaamde ‘gangs’, is de discussie de laatste jaren weer extra aangewakkerd. Steeds meer scholen of districten hanteren, ondanks het recht van vrijheid van meningsuiting, toch bepaalde dresscodes, om problemen op scholen in te perken. De vastgestelde voorschriften zijn gericht op het verbieden van prikkelende, agressieve, beledigende, sensuele of vulgaire kleding, of deze ‘boodschap’ nou intentioneel is of niet. Ook worden steeds vaker kledingstukken die het hoofd verbergen verboden binnen de school.

De dresscodes die op veel scholen in de Verenigde Staten gelden, zijn over het algemeen gericht op het verbieden van bepaalde dingen, niet op het voorschrijven van een bepaalde kledingstijl. Zo kunnen kledingstukken en -items met bepaalde symbolen, woorden, motto’s of decoraties die als ongepast worden gezien van een school worden geweerd. Ook referenties naar tabak, alcohol en drugs op kleding of symbolen die verwijzen naar een bepaalde gang kunnen worden verboden. In sommige gevallen kunnen ook bepaalde merken worden verboden op een school, om zo leerlingen uit verschillende bevolkingsklassen meer gelijk te maken.

Daarnaast zien veel scholen erop toe dat ondergoed geheel bedekt dient te worden. Zo dienen jongens vaak hun broek op hun heupen te dragen en niet eronder en mogen meisjes geen al te korte rokjes of spaghettitopjes dragen. Ook moet het middenrif worden bedekt en kunnen mouwloze shirts verboden worden. Sommige scholen verbieden ook het dragen van (te veel) piercings, uit veiligheids- en gezondheidsredenen. Slechts in enkele gevallen wordt er bepaalde kleding voorgeschreven, om veiligheid te garanderen. Hierbij valt te denken aan sportkleding voor de gymlessen of laboratoriumjassen.

Hoewel veel scholen in de Verenigde Staten tegenwoordig bepaalde kledingvoorschriften hanteren, zijn deze alsnog niet per definitie bindend. Wanneer het geloof of de gezondheid van een leerling op welke wijze dan ook in strijd is met de dresscode, zal een school in veel gevallen een speciale procedure moeten hanteren opdat de leerling alsnog de gewenste kleding mag dragen op school. Dit geldt overigens alleen in gevallen dat de kleding, indien het een politieke, sociale of religieuze boodschap uitzendt, respectvol is tegenover medeleerlingen.

In werkelijkheid blijkt het vaak moeilijk kledingvoorschriften te rijmen met het recht van meningsuiting van leerlingen. Een van de eerst bekende conflicten vond plaats ten tijde van de Vietnam Oorlog, toen een groep leerlingen onder leiding van Mary Beth Tinker als protest zwarte armbanden naar school droeg. Ze werden door de school geschorst en er werd een regel opgesteld die de armbanden verbood. Uiteindelijk besloot de rechtbank echter dat de leerlingen een wettelijk bepaald recht hadden op het dragen van de armbanden en de school moest de regel daarmee afschaffen.