Music Monday: Latin Music

Midden- en Zuid-Amerika zijn in veel opzichten de politieke en economische achtertuin van de Verenigde Staten. Het negatieve gevolg daarvan is dat lange tijd allerlei ongure machthebbers en repressieve regimes gesteund werden (of zelfs in het zadel werden geholpen) zolang ze de economische belangen van de grote broer in het noorden veilig stelden. Een bekend voorbeeld is Cuba. Onder het bewind van Batista was het lange tijd het eiland waar de Amerikaanse jetset kon fuiven en – ten tijde van de drooglegging – drinken, totdat daar door de revolutie van Fidel Castro een einde aan kwam.

De populariteit van de muziek uit dit gebied nam sterk toe in de jaren veertig: zuidelijk Amerika was een van de weinige regio’s in de wereld waar géén oorlog woedde en nog steeds vrolijk gefeest kon worden. Door het wegvallen van de Europese markt werd Zuid-Amerika bovendien een stuk belangrijker als afzetmarkt van Amerikaanse producten. Hollywood maakte in die tijd niet voor niets veel films die zich daar heetten af te spelen, liefst voorzien van vrolijke muziek. Het is ook geen toeval dat Walt Disney juist in 1942 in de film Saludos Amigos! een Latijns-Amerikaanse vriend van Donald Duck introduceerde: Joe Carioca.

Een van de eerste Latin-grootheden die van deze populariteitsgolf kon profiteren was in de jaren vijftig Tito Puente (1923-2000) – geboren in New York, maar van Puerto-Ricaanse afkomst. Met zijn uiteenlopende muziekstijlen toonde hij aan dat Latin Music veel meer is dan feestelijke muziek. Hij speelde met veel grootheden uit de jazzwereld en gaf een tropisch tintje aan veel jazzcomposities. Zijn beroemdste song is ongetwijfeld Oye Como Va uit 1963, al zullen veel mensen niet eens weten dat het van hem is. Inderdaad: Santana had er later een wereldhit mee.

Je loopt bij het begrip Latin Music trouwens vrij snel tegen een definitiekwestie aan. De Amerikaanse muziekindustrie beschouwt elke Spaanstalige song als Latin, zelfs als de artiest bij wijze van spreken uit Zweden komt (zo theoretisch is dat niet eens, Abba heeft ook songs in het Spaans opgenomen). Anderzijds is muziek die qua stijl puur ‘Latin’ is maar Engelse tekst heeft – denk aan een tweetalige artiest als de van oorsprong Colombiaanse Shakira – volgens die opvatting dan weer géén Latin Music. Ga d’r maar aanstaan.

Hoe dan ook, Latin Music is populair geworden en gebleven, soms ‘puur’ maar steeds vaker vermengd met andere muziekvormen als jazz, pop en rock. Denk aan de al genoemde Carlos Santana, die rond 1970 een heel nieuw genre creëerde met zijn Latin rock. Ook populair in de jaren zeventig: Rubén Blades uit Panama, de Cubaanse Celia Cruz a.k.a. The Queen of Salsa en de ook bij ons geliefde zwijmelaar Julio Iglesias uit Spanje (tevens een van de succesvolste Europese artiesten in de VS ooit).

Meer in de popsfeer hebben we in recentere jaren Ricky Martin (eigenlijk Enrique José Martín Morales, maar da’s te moeilijk voor het Engelstalige publiek) uit Puerto Rico en Enrique Iglesias, de zoon van. De groeiende populariteit van Latin Music (plus de toenemende koopkracht van muziekliefhebbers in zowel Noord- als Zuid-Amerika) bracht zelfs Italianen als Eros Ramazzotti en Laura Pausini ertoe in het Spaans te gaan zingen. Volgens de aangehaalde definitie is het dan inderdaad Latin Music.

Meer ‘Latin’ met veel cross over naar popmuziek zijn de al genoemde Shakira, Jennifer Lopez oftewel J. Lo uit New York (met ouders uit Puerto Rico) en hun beider voorgangster Gloria Estéfan, oorspronkelijk uit Cuba maar zoals veel Cubaanse ballingen opgegroeid in Miami. Estéfan geldt als de Queen of Latin Pop en heeft meer dan honderd miljoen platen verkocht. Het leverde haar verschillende Latin Grammy Awards op, plus een eredoctoraat van de universiteit van Miami. Zij en haar man Emilio produceerden zelf de musical On your feet!, die momenteel in Nederland te zien is.