15x Songs over New York

Wie kent niet New York, New York van Frank Sinatra, met de regel If I can make it there, I'll make it anywhere? Het is haast het muzikale logo van de stad geworden. Het komt uit een film – eveneens New York, New York genaamd – en werd oorspronkelijk gezongen door Liza Minelli. Pas toen ‘The Voice’ Frank Sinatra er in 1980 mee aan de haal ging, werd het een grote hit.

Recenter en zo langzamerhand praktisch even bekend is Empire State of Mind van Jay-Z en Alicia Keys uit 2009. Aardige tekst: I’m the new Sinatra, and since I made it here, I can make it anywhere, yeah, they love me everywhere. Jay-Z kent z’n klassiekers.

De liefdesverklaring aan de stad van Ryan Adams, ook simpelweg New York, New York genaamd, is vooral beroemd geworden door de bij het nummer gemaakte videoclip. De op 7 september 2001 gemaakte clip bevat waarschijnlijk de laatste beelden van de nog intacte Twin Towers.

De New Yorkse jongens Paul Simon (uit Newark, maar opgegroeid in New York) en Art Garfunkel hebben hun stad verschillende keren bezongen, bijvoorbeeld in The 59th Street Bridge Song (Feelin’ Groovy) in 1966 en in The Only Living Boy in New York in 1970.

De uit Californië afkomstige maar ook in New York opgegroeide Suzanne Vega maakte met haar Tom’s Diner in 1987 het gelijknamige restaurant beroemd. De remix van de groep DNA deed dat in 1990 nog eens over. Tom’s Diner is er vast niet slechter van geworden, het bestaat nog steeds onder de naam Tom’s Restaurant. Je vindt het op 2880 Broadway.

Vanuit downtown loop je dat niet zomaar, je kunt er beter met de subway heengaan en dus doen wat Duke Ellington ook deed: Take the A-Train, een van de klassiekers van de jazz uit 1939. Het werd zijn vaste openingstune bij zijn optredens.

Optimisme spreekt uit (I’ll take) Manhattan van het componistenduo Rodgers en Hart uit 1929. Het is het optimisme waaraan met het uitbreken van de grote crisis in oktober van dat jaar een einde kwam. Misschien kwam het wel daardoor dat deze song waarin bijna elk stadsdeel wordt genoemd pas in de late jaren vijftig in de uitvoering van Ella Fitzgerald echt succesvol werd. In de loop der jaren verschenen er diverse uitvoeringen van het nummer. Zo nam Dinah Washington in 1959 het nummer op voor haar album What a Diff’rence a Day Makes! en namen Rod Stewart en Bette Midler het op als een duet in 2004.

Meer swing: Pennsylvania 6-5000 van Glenn Miller uit 1940. Een grappig nummer met een verwarrende titel, maar het gaat wel degelijk over New York, over Hotel Pennsylvania en het telefoonnummer daarvan. Het hotel bestaat nog steeds, zelfs het telefoonnummer is niet veranderd (!).

Ook de zelfkant is bezongen, Lou Reed werd beroemd met Walk on the Wild Side uit 1972. Het is een song over diverse types die het elk op hun eigen wijze (bijvoorbeeld Holly, shaved her leg and then he was she) proberen te maken in de grote stad. Nog meer zelfkant zit in het nummer I’m Waiting for the Man, van de Velvet Underground (1967) over het zenuwslopende wachten op de dopedealer (the Man) op de hoek van Lexington en 125 in Harlem. Het zijn songs die passen bij de grauwheid en verloedering waar de stad in de jaren zeventig mee te kampen had. Het is een sfeer die goed zichtbaar is in de film The French Connection.

Nu we toch in Harlem zijn: Bob & Earl maakten in 1963 Harlem Shuffle. Na ruim een halve eeuw is het nog steeds een lekker dansnummer. Bob & Earl zijn een beetje in de vergetelheid verdwenen, maar hun nummer kreeg twintig jaar later wereldroem in de uitvoering van de Rolling Stones.

Ook over Harlem gaat Across 110th Street van Bobby Womack (1972). Het was de themasong van de gelijknamige film (op locatie in Harlem opgenomen) en kreeg in 1997 een tweede leven in de film Jackie Brown van Quentin Tarantino.

Ook U2 liet zich in 1988 inspireren door dit stadsdeel in Angel of Harlem. En wie die Angel is? Het is Lady Day got diamond eyes, she sees the truth behind the lies, oftewel Billie Holiday.

Wie dit allemaal te soft vindt, kan terecht bij Rockaway Beach van de Ramones uit 1977, dat zoals al hun songs amper twee minuten duurt (over hun eerste optreden in poptempel CBGB’s in New York bestaat de legende dat de schaarse aanwezigen het er na afloop niet over eens werden of ze nou twaalf nummers hadden gespeeld in zestien minuten, of zestien nummers in twaalf minuten). Ook lekker stevig is No Sleep ‘til Brooklyn van de Beastie Boys (1986).

Ook sommige gebeurtenissen hebben hun sporen in de muziek nagelaten. Zo is er de discostamper The Night the Lights Went Out van The Trammps uit 1977 over de grote stroomstoring (blackout) in juli van dat jaar. De tekst The nation's gonna grow in nine months or so is overigens later niet door de feiten bevestigd. Je zou een beetje cynisch kunnen zeggen dat veel mensen het te druk hadden met winkels plunderen.

Tenslotte 9/11. Daarbij denk ik in eerste instantie aan The Rising van Bruce Springsteen uit 2002. Met regels als Spirits above and behind me/Faces gone black, eyes burnin' bright/May their precious blood forever bind me/Lord as I stand before your fiery light is het in Europese oren misschien een beetje melodramatisch, maar het geeft goed de sfeer en gevoelens van de periode kort na 9/11 weer. En, als persoonlijke toevoeging: ik vind het een mooie song.
Tot zover, want hier kunnen we nog uren – wat zeg ik, dagen – mee doorgaan.