Impeachment

De laatste tijd valt met enige regelmaat het begrip impeachment. Dit vanwege de contacten die verschillende leden van de regering-Trump met Russische overheidsfunctionarissen zouden hebben gehad. Daar komt nog bij dat de president zich met het onderzoek daarnaar lijkt te bemoeien door FBI-directeur Comey te ontslaan. Het leidt tot gefronste wenkbrauwen, want zoiets lijkt op belemmering van de rechtsgang en dat is een ernstig vergrijp dat kan leiden tot impeachment.

inauguratie Trump

Wat is impeachment?

Het begrip impeachment is niet meer of minder dan een procedure om de president af te zetten. De procedure kan in werking worden gesteld tegen elke federale functionaris (civil officer) die wordt verdacht van treason, bribery, or other high crimes and misdemeanors, delicten die zijn te beschouwen als vormen van hoogverraad. Civil officers zijn federale rechters en de (vice)president; juristen verschillen van mening of ook leden van het Congres als zodanig kunnen worden beschouwd.

Hoe verloopt het proces van impeachment?

Het Huis van Afgevaardigden begint de procedure; het moet daarvoor de Articles of Impeachment (het besluit om de procedure te beginnen) aannemen met een eenvoudige meerderheid. Het proces wordt vervolgens gehouden in de Senaat. Voorzitter van de Senaat is de vicepresident; om partijdigheid te voorkomen wordt bij een procedure tegen de president het voorzitterschap overgenomen door de voorzitter van het Hooggerechtshof (de Chief Justice). Gek genoeg is niet vastgelegd wie de procedure tegen de vicepresident moet voorzitten. Voor een veroordeling – ontzetting uit het ambt – is twee derde meerderheid van de stemmen nodig. De uit zijn functie gezette functionaris kan vervolgens ook strafrechtelijk worden vervolgd, maar daar gaat de Senaat niet over.

Watergate-schandaal

Het wat onder het stof geraakte begrip raakte bekend door het Watergate-schandaal in de jaren zeventig. De procedure was al in voorbereiding, maar president Nixon stapte in 1974 zelf op voor het Huis van Afgevaardigden een formeel besluit tot impeachment kon nemen. Algemeen wordt aangenomen dat die procedure zou hebben geleid tot een veroordeling en afzetting van Nixon. Langer geleden, in 1923, dreigde er een afzettingsprocedure tegen president Harding wegens corruptie, maar hij overleed voordat het zover kwam.

Richard Nixon

Is er wel eens een president afgezet?

Nog nooit kwam het echter tot afzetting van een president in de Verenigde Staten. Tot dusver zijn er procedures gevoerd tegen twee presidenten, die in beide gevallen met de schrik vrij kwamen. Dat was als eerste Andrew Johnson in 1868 vanwege het schenden van de bevoegdheden van de Senaat op het gebied van het benoemen of ontslaan van federale functionarissen. Uiteindelijk was er één stem te weinig voor een twee derde meerderheid. De tweede president was Bill Clinton in 1998, die de procedure aan z’n broek kreeg vanwege twee delicten in de affaire rond Monica Lewinsky, te weten meineed en belemmering van de rechtsgang. In beide gevallen was er bij lange na geen twee derde meerderheid, maar het was hoe dan ook een behoorlijke afgang voor de president én een in feite verknoeide tweede presidentstermijn.

Russische connecties rond Trump

Het begrip zingt nu weer rond vanwege de ‘Russische connecties’ rond – en misschien zelfs van – president Trump en het vermoeden dat er sprake is geweest van Russische beïnvloeding van de verkiezingen. Als dat gebeurd zou zijn met medeweten van de presidentskandidaat of leden van zijn staf, dan is er mogelijk sprake van treason, bribery, or other high crimes and misdemeanors en reden om een procedure te beginnen. Voorlopig is dat nog niet duidelijk en het zal niet eenvoudig zijn om dat onomstotelijk aan te tonen. Bovendien is impeachment ook een politieke procedure die pas kans van slagen heeft als ook een fors aantal Republikeinen in het Congres ermee instemt. Er begint weliswaar gemor onder de Republikeinen te ontstaan, maar een echte partijopstand tegen de eigen president is er niet. Het wachten is nu op de uitslag van het onderzoek dat speciaal aanklager Robert Mueller (ex-directeur van de FBI, voorganger van de ontslagen Comey) naar de ‘Russische connectie’ doet; dat duurt zeker enkele maanden, pas daarna zijn mogelijk stappen te verwachten. Slecht nieuws voor de president: hij kan zo’n speciale aanklager niet ontslaan.

Donald Trump april 2017

Will Donald Trump be impeached?

Het begrip impeachment wordt nu wel eens wat luchtig gebruikt alsof het een middel is waarmee je eenvoudig van een president afkomt die je niet aanstaat. Onorthodox of gewoon lomp gedrag is daar niet genoeg voor.

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan