De verkiezingen komen eraan!

Als je de politieke drukte ziet, krijg je het idee dat er al eind dit jaar gekozen moet worden, maar het duurt nog anderhalf jaar voor het zover is: pas op 3 november 2020 gaan de stembussen open. De strijd gaat – waarschijnlijk – tussen zittend president Trump en – ja, wie? Op het moment van schrijven, eind mei, hebben 24 kandidaten officieel bekend gemaakt dat ze een gooi willen doen naar de Democratische nominatie. Dat worden er vast nog wel meer, maar waarschijnlijk trekt een groot deel daarvan zich al snel terug. De kansen van volstrekte buitenstaanders zonder politieke ervaring zijn niet groot (hoewel dat van Trump natuurlijk ook werd gezegd). Desondanks verwacht ik dat niet dat we veel zullen horen van pakweg Marianne Williamson (‘author, lecturer and activist’) of Andrew Yang (‘entrepreneur, philanthropist’).

Meer kans maken mensen die senator zijn, of burgemeester van een grote stad (zoals Bill de Blasio van New York) of gouverneur (Bill Hickenlooper van Colorado en Jay Inslee van Washington). En er zijn enkele ‘oudgedienden’ die zich in de strijd werpen. In alfabetische volgorde: voormalig vice-president Joe Biden, senator Bernie Sanders die het opnieuw gaat proberen, en senator Elizabeth Warren die eerder niet wilde maar nu toch overstag is gegaan. Aan politieke ervaring – en meer specifiek Washingtonse ervaring – ontbreekt het geen van drieën. De interessantste is wat mij betreft Warren: ze is voor de duvel niet bang, durft duidelijke standpunten in te nemen en heeft door haar kennis van zaken zelfs bij de Republikeinen een zeker gezag verworven.

Je kunt je hooguit afvragen of het voor een politieke partij verstandig is om – als het ervan komt – te kiezen voor kandidaten die op dit moment respectievelijk 76, 77 en 69 jaar oud zijn. Laten we maar aannemen dat de conditie van de heren en de dame in orde is, maar hoe aantrekkelijk is een groepje zeventigers als je jongeren naar de stembus wil krijgen? Dat is juist de groep kiezers waar de Democraten het van moet hebben. En het is geen kleine groep: naar verwachting is in 2020 bijna veertig procent van de kiezers tussen de 18 en 45 jaar oud.

De komende maanden zal blijken wie voldoende aandacht weet te krijgen en geld binnen te halen om in de race te blijven. Dat selecteert al heel wat uit en de eerste caucuses (3 februari 2020 in Iowa) en primaries (11 februari 2020 in New Hampshire) doen vervolgens de rest om het speelveld schoon te vegen. Het wordt pas echt spannend tegen de tijd dat er drie of vier spelers over zijn.

Dan de Republikeinen. Het ligt voor de hand dat Trump de kandidaat wordt, hij mag op voor een tweede termijn en heeft al duidelijk gemaakt dat ook te willen. De kans dat hij wordt herkozen is aanzienlijk: de economie draait goed en de werkloosheid is laag. Thema’s die zijn electoraat aanspreken – immigratie, de verhouding met China, dito met Iran – worden vakkundig in de lucht gehouden, zodat iedereen kan zien dat de president het initiatief neemt en van aanpakken weet. Er zijn problematische kwesties, zoals het Rusland-onderzoek van Robert Mueller, maar alle onderzoeken leveren tot dusverre steeds onvoldoende materiaal op om werkelijk bedreigend te zijn. Je moet kortom van goeden huize komen om hem uit te dagen.

Toch durft iemand het aan: Bill Weld, oud-gouverneur van Massachusetts (ook een zeventiger overigens). Verder zou onder meer een van de kandidaten van 2016, gouverneur John Kasich van Ohio), overwegen om het weer te proberen. Zo zijn er wel meer, zoals de Republikein Justin Amash, lid van het Huis van Afgevaardigden, die van mening is dat uit het Mueller-rapport blijkt dat de president ‘impeachable’ gedrag heeft vertoond. Amash sluit niet uit dat ook hij zich kandidaat zal stellen voor 2020, maar dergelijke opmerkingen lijken vooralsnog goed voor een enkeltje richting uitgang. Er moet heel wat meer aan het licht komen willen de Republikeinen niet de rijen sluiten en achter hun president cq presidentskandidaat blijven staan.

Maar we zullen tussen nu en november 2020 vast nog een aantal verrassingen meemaken. Zoals Bette Davis in de film All about Eve zei: ‘Fasten your seatbelts, it’s going to be a bumpy night.’