Een beroemd duo: Harley & Davidson

Eigenlijk was het geen duo, maar een kwartet. Om precies te zijn waren het William Harley en de broers William, Walter en Arthur Davidson uit Milwaukee in Wisconsin die begin vorige eeuw in een schuurtje een motorfiets in elkaar knutselden. Technische jongens dus, en veel technische jongens hielden zich in die tijd met dergelijk knutselwerk bezig. Automerken en vliegtuigfabrieken zijn vaak ook zo ontstaan en, om de zaak door te trekken naar het heden, ook de oprichters van bedrijven als Apple en Google zijn met hun elektronisch knutselwerk in de schuur of de garage begonnen.

Veel van dergelijke start ups verdwenen weer net zo snel als ze waren ontstaan, maar Harley & de Davidsons slaagden erin een goed product te ontwikkelen en hadden ook nog eens zoveel commercieel talent dat hun in 1903 opgerichte Harley-Davidson Motor Company een succes werd. Motorfietsen waren populair in de tijd van opkomende massamotorisering. Ze waren goedkoper dan auto’s en ook nog eens beter te gebruiken op de vaak slechte wegen in het land, of wat daarvoor door moest gaan. Het gebrek aan comfort namen de veelal jonge kopers voor lief, een auto kwam later wel.

De betrouwbaarheid van de Harleys leverde de firma in de Tweede Wereldoorlog grote bestellingen van het leger op en in het kielzog daarvan na afloop een grote naamsbekendheid. Het bekendste model in die tijd was de toepasselijk genaamde Liberator. Veel mannen die als militair op Harleys hadden gereden, schaften er later zelf een aan.

Gaandeweg kreeg het merk de cultstatus die het nog steeds heeft. Daarmee is het wat typisch gesteld, want enerzijds werd de Harley beroemd door de film Easy Rider, waarin twee ‘linkse alternatievelingen’ op hun motorfiets met het kenmerkende hoge stuur door het land reizen. Anderzijds is het merk juist ook populair bij types van conservatieve snit, zeg maar de in tattoos en zwarte lederen jacks gehulde liefhebbers van ‘the old south’ en de Confederate flag. Bij outlaw biker clubs kun je je alleen maar met een Harley vertonen. Het bedrijf haakte daar in 1977 op in door met een speciale Confederate Edition te komen, met afbeeldingen van die vlag op de tank.

Gaandeweg drong het besef door dat dit potentiële klanten afschrikte. De firma probeerde daarom in de jaren tachtig hard om een ander imago te creëren door ook producten als wine coolers (wijn met vruchtensap), aftershave en parfum te gaan verkopen. Het geldt als een van de megaflops in de geschiedenis van marketing en verkoop. Het is dan ook een rare combinatie: motorfietsen en parfums. In de jaren negentig werd de aandacht daarom weer exclusief gericht op motorfietsen en daarbij passende accessoires. Een speciale Harley Owner’s Group (HOG) werd wél een enorm succes, evenals de Ladies of Harley club. Toch een ander imago! De Confederate Edition bike is voor de zekerheid toch maar niet in het Harley-museum in Milwaukee tentoongesteld, en na de racistisch gemotiveerde schietpartij in een kerk in Charleston in juni 2015 distantieerde het bedrijf zich van het gebruik van de Confederate flag.

Harley-Davidson is tegenwoordig de enige grote Amerikaanse fabrikant van motorfietsen. De concurrentie uit Japan heeft alle andere firma’s weggevaagd en levert motorfietsen die in veel opzichten moderner zijn. Wel was Harley zo verstandig om een aantal jaren geleden een nieuwe motor te ontwikkelen samen met Porsche. De liefhebbers vinden dat er niet teveel aan hun Harleys moet veranderen, zeker niet aan het uiterlijk en het geluid. Vooral de retro-modellen zijn populair. Dat is geen exclusief verschijnsel, denk maar aan moderne retro-auto’s als de Fiat 500 en de Chrysler PT Cruiser, met moderne techniek in een klassiek ogende verpakking. In de Verenigde Staten heb je bovendien de populaire vrachtauto’s van Peterbilt die eruitzien alsof ze regelrecht uit de jaren vijftig stammen.