Om in vakantiestemming te komen: reisboeken

bijgewerkt op zo 27 sep 2020 10:55

De dagen worden iets donkerder, het weer iets grauwer: tijd om weg te kruipen op de bank met een goed boek. Zin om je te verdiepen in onze bestemmingen? Om je gedachten te verzetten en toch een beetje op reis te zijn, deel ik mijn favoriete reisboeken. Daarmee bedoel ik geen reisgids met praktische tips, maar een verhaal waarin je meereist met een ander en het land door zijn ogen ziet. Om vanuit je luie stoel bij weg te dromen: reisboeken die je niet mag missen.

On the road, Jack Kerouac

Armchair travel

De Engelsen hebben voor dergelijke boeken het fraaie begrip armchair travel uitgevonden, wat goed te vertalen is met leunstoelreizen. Nu zijn de Verenigde Staten en Canada veel te leuk om het bij de leunstoel te laten, maar mijn ervaring is dat je door een passend boek te lezen al voor vertrek lekker in de stemming komt. De keuze is eindeloos, ik noem een paar persoonlijke favorieten.

Roadtrip of studiereis

Het is niet eens makkelijk om te bepalen wat wel of niet een reisboek is. Je kunt het beroemde De la démocratie en Amérique uit 1835/’40 van Alexis de Tocqueville als een reisverslag beschouwen, omdat het de neerslag is van zijn ervaringen tijdens een negen maanden lange studiereis door het land. Toch is het vooral een analyse van de toenmalige staat van het maatschappelijk leven en de democratie in het land. Ook het fameuze On the Road uit 1957 van Jack Kerouac gaat, zoals de titel al verraadt, vooral over het onderweg zijn, maar de hoofdpersonen staan centraler dan de omgeving waarin ze zich bevinden.

Reizen zonder John, Geert Mak

Reizen zonder John

Een recent ‘echt’ reisboek van eigen bodem is Reizen zonder John van Geert Mak, waarin hij de reis overdoet die de schrijver John Steinbeck in 1960 door de VS maakte. Die reis leverde het boek Travels with Charley op, waar Mak regelmatig – misschien zelfs iets te regelmatig, het houdt de loop van het verhaal een beetje op – vergelijkingen mee maakt. Daaruit blijkt onder meer dat Steinbeck zijn belevenissen nogal eens vermengde met fictie. Maar zoals Simon Carmiggelt ooit zei: ‘Je moet de waarheid opnieuw liegen.’ Mak maakte behalve een reisverslag ook een analyse van de in veel opzichten niet zo florissante staat van het land en beschrijft onder meer waarom er nog steeds met zoveel nostalgie wordt teruggekeken naar de jaren vijftig (en in feite ook waarom zoveel mensen op Trump hebben gestemd). Een grondig en serieus boek.

A walk in the woods, Bill Bryson

A walk in the woods

Veel luchtiger zijn de reisboeken van Bill Bryson, een meester in het opnieuw en vrolijk liegen van de waarheid. Hij heeft het genre niet uitgevonden, maar wel sterk verbeterd, zou je kunnen zeggen. Over zijn eigen land maakte hij onder meer A walk in the woods over een trektocht – beter gezegd: een poging daartoe – over de Appalachian Trail. Het feit dat het boek verfilmd is (met niemand minder dan Robert Redford en Emma Thompson), geeft al aan dat ook dit boek een redelijke hoeveelheid fictionele elementen bevat. In het boek The Lost Continent; travels in small town America beschrijft hij een reis waarbij hij zorgvuldig alle grote plaatsen probeert te vermijden.

Blue highways, William Least Heat Moon

Blue Highways

Vergelijkbaar met dat laatste, maar serieuzer van opzet is Blue Highways van William Least Heat Moon. Ook een verslag van reizen langs de oude highways met gesprekken en foto’s van de mensen met wie hij in contact raakt. Het is al ruim dertig jaar oud, maar bij het lezen en bekijken valt vooral de continuïteit van veel dingen op. In veel kleine plaatsen gaat het leven nog steeds niet zo snel. Voor mij is dat ook een van de aantrekkelijke kanten van het land.

Notes from a big country, Bill Bryson

Notes from a big country

Tenslotte een persoonlijke favoriet, opnieuw van Bill Bryson. Zijn topper in het genre is wat mij betreft Notes from a big country (ook gepubliceerd onder de titel I’m a Stranger here myself). Strikt genomen is het geen reisboek, want het zijn observaties die hij doet als hij na twintig jaar afwezigheid weer in de Verenigde Staten is gaan wonen. Het levert hilarische stukken op over de merkwaardige producten die je in de supermarkt kunt tegenkomen, de stortvloed van reclame altijd en overal, de manier waarop feestdagen worden gevierd en de enorme vriendelijkheid van de meeste mensen. Veel van de dingen die hij beschrijft kom je zelf na een paar dagen in het land ook tegen, sommige hopelijk niet, zoals de verschrikkelijke bureaucratie en vooral zijn ontmoeting met een stinkdier. Enjoy!

Ook leuk om te lezen

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan