President zonder Witte Huis

George Washington heeft als eerste president van Amerika (1789-1797) nooit in de naar hem genoemde stad gewoond, om de simpele reden dat die stad nog niet bestond. Er was al wel bebouwing op de plaats die later Washington DC gedoopt zou worden, maar toen George Washington president werd, was New York de hoofdstad. Van 1790 tot 1800 volgde het grotere en rijkere Philadelphia New York op als hoofdstad.

Zo’n eerste president moest toch ergens wonen, en dan liefst ook een beetje op stand. Dat gebeurde in New York in een huurhuis ergens in het oosten van Manhattan. Het Congres betaalde de huur van 845 dollar per jaar. Dat was voor die tijd een fors bedrag, waaruit we kunnen afleiden dat het geen stulpje was. De president had dan ook, behalve zijn familie, meer dan twintig inwonende bedienden (waaronder een aantal slaven). Er is geen spoor meer van het huis te vinden, het stond ongeveer op de plek waar nu de oprit van de Brooklyn Bridge is.

Omdat het te klein werd (!) verhuisde de president met zijn hele entourage begin 1790 naar Broadway, waar het pand werd gehuurd waar eerder de Franse ambassadeur had gewoond. Het was maar voor kort, want in juli van dat jaar ondertekende Washington de Residence Act waarin de hoofdstad naar Philadelphia verhuisde, in afwachting van het gereedkomen van Washington DC, dat toen nog als ‘Federal City’ werd aangeduid. Ook het huis op Broadway is later gesloopt. Presidentiële sporen zijn in New York dan ook niet te vinden, ongetwijfeld tot teleurstelling van de toeristenbusiness.

Treurig maar waar: voor Philadelphia geldt bijna hetzelfde. Washington woonde hier in het grootste huis van de stad aan de zuidzijde van Market Street (toen High Street genaamd). De presidentiële staf was inmiddels gegroeid tot meer dan dertig mensen, zodat het pand moest worden uitgebreid met tuinkamers en andere aanbouwsels. Ook opvolger John Adams woonde hier vanaf voorjaar 1797, hoewel hij het maar een uitgewoonde bende vond. Hij zal dan ook met vreugde zijn vertrokken toen hij in 1800 het splinternieuwe Witte Huis kon betrekken in de stad die inmiddels Washington heette. Het huis in High Street werd verbouwd en voor allerlei andere zaken gebruikt en uiteindelijk gesloopt. Als toppunt van fijnzinnigheid kwam er op deze locatie in 1954 een openbaar toilet.

In het begin van deze eeuw drong het besef door dat dat toch wat al te gek was. Het toilet werd gesloopt en er is nu een soort openlucht-reconstructie van het huis waarbij een deel van de fundamenten zichtbaar is gemaakt. Het bevindt zich op de hoek van Market Street en 6th Street, direct naast het Liberty Bell Centre met de beroemde Liberty Bell. In het (gratis toegankelijke) monument wordt veel aandacht besteed aan de negen slaven die hier samen met de president woonden. De houding van Washington over slavernij was tweeslachtig. Enerzijds sprak hij zich in privékring ertegen uit, anderzijds had hij ze en hield hij ze ook, hoewel slavernij in Pennsylvania al sinds 1780 was verboden. Washington claimde dat hij als president geen ingezetene van de staat was en dat deze regel voor hem dus niet gold. Toen twee van zijn slaven ontsnapten, loofde hij ook een beloning van tien dollar uit aan degene die ze terugbracht. Zoiets maakt ineens pijnlijk duidelijk wat een slaaf is.

Zowel New York als Philadelphia hebben trouwens ook ‘officiële’ presidentswoningen gehad. In beide steden verrezen panden die daarvoor waren bestemd, maar ze zijn nooit als zodanig gebruikt. In New York woonde de gouverneur van de staat er totdat Albany de hoofdstad werd. Het pand werd daarna kantoor en brandde later af. Philadelphia wilde het nog mooier doen en liet een gigantisch pand bouwen waar zowel Washington als Adams in weigerden te wonen. Uiteindelijk kwam het in handen van de universiteit die het al na een jaar of twintig liet slopen omdat het zo vreselijk onpraktisch was.

George Washington koos de locatie voor het Witte Huis in 1791. In 1800 - het Witte Huis was nog niet eens af - trokken president John Adams en zijn vrouw erin. Tegenwoordig is het Witte Huis één van de meest gefotografeerde woonhuizen ter wereld. Meer weten over het Witte Huis? Lees het artikel in ons reismagazine (pdf).