Heel veel gitaren in Seattle

De makkelijk mee te nemen en relatief eenvoudig te bespelen gitaar (dat wil zeggen: het klinkt al gauw aardig, écht goed gitaar spelen is razend moeilijk) is in de populaire muziek altijd veel gebruikt, maar heeft als nadeel zijn beperkte volume. Dat werd steeds lastiger naarmate de bands én de zalen waarin ze optraden groter werden.

Met de komst van elektriciteit en microfoons werd het mogelijk het geluid van de gitaar – of van viool, luit, banjo en noem maar op – te versterken. In principe dan, want het is makkelijker gezegd dan gedaan. Al rond de vorige eeuwwisseling ondernamen enthousiaste knutselaars allerlei pogingen met onder meer telefoonmicrofoons, maar het probleem was altijd dat die alle geluiden en trillingen van de gitaar versterkten, terwijl alleen om het geluid van de snaren ging.

In 1931 lukte het een zekere George Beauchamp om een goed functionerende elektrische gitaar te bouwen. De kern van zijn vinding was een elektromagnetische opnemer (in het Engels pick up genaamd) die de snaartrillingen ‘oppikt’ en via een versterker omzet in hoorbaar geluid. De traditionele klankkast met resonantie is daarbij niet meer nodig omdat het geluid via de opnemer naar de versterker wordt geleid. Daarmee was de solidbody geboren, al zijn electro-acoustics met klankkast (hollowbodies) ook nog steeds populair. Ook andere materialen dan hout zijn bruikbaar, Beauchamps ‘oergitaar’ was bijvoorbeeld van aluminium. Uiteindelijk konden gitaren daardoor de meest bizarre vormen krijgen zodat ze pasten bij het image van een band. De H-vormige gitaar van glamrocker Ian Hunter of de (bas)gitaar in de vorm van een bijl bij hardrockband Kiss zullen niet echt hebben bijgedragen aan het speelcomfort.

Zeggen dat de elektrische gitaar een succes werd is bijna een understatement. In 1932 kwam de eerste op de markt, gebouwd door een onderneming met de weinig aansprekende naam Electro-Patent-Instrument Company Los Angeles, afgekort Ro-Pat-In. De firmanten, waaronder uitvinder Beauchamp, realiseerden zich dat kennelijk ook, want al gauw werd het bedrijf vernoemd naar een van de eigenaren, de uit Zwitserland afkomstige Adolph Rickenbacker – en die kennen we nog steeds. Nog zo’n bekende firma uit de beginjaren is Gibson, die in 1935 met de fabricage begon.

Vooral in de jaren vijftig ontstonden de beroemde gitaren waarmee alle gitaarprinsen – en zij die dat graag zouden willen zijn – graag gezien willen worden, zoals in 1954 de Gibson Les Paul (een ontwerp van jazzgitarist en zanger Les Paul, populair gemaakt door onder meer Keith Richards en Eric Clapton) en omstreeks dezelfde tijd de Fender Telecaster en Stratocaster (denk aan Buddy Holly, Jimi Hendrix, Mark Knopfler, Kurt Cobain en ontelbaar vele anderen). Ook de gitaren van de firma Gretsch zijn iconen, met als gebruikers onder meer Elvis Presley, Pete Townshend, Neil Young en Bono. Oerfabrikant Rickenbacker is ook nog steeds actief; de firma is vooral bekend geworden door zijn twaalfsnarige gitaren, onder meer gebruikt door George Harrison en Roger McGuinn.

In Seattle heeft het EMP – een museum voor hedendaagse populaire cultuur, wat neerkomt op vooral heel veel muziek – een grote expositie over de ontwikkeling van de (elektrische) gitaar, met veel voorbeelden van de soms uitzinnige bedenksels van allerlei knutselaars en uitvinders. Ook in het EMP: permanent aandacht voor twee beroemde zonen van de stad, Jimi Hendrix en Kurt Cobain, plus veel wisselende exposities. Trek voor een bezoek gerust een paar uur uit, ze vliegen om! Ook architectuurliefhebbers komen aan hun trekken, het gebouw is van meesterarchitect Frank Gehry.