Music Monday - Country & Western, deel 2

'Een typisch Amerikaanse muziekstroming', zo noemden we de countrymuziek al eerder. Schreven we in de vorige blog over het ontstaan van de countrymuziek en over de jodelende Jimmie Rodgers die wordt beschouwd als de vader van de countrymuziek, in deze blog gaan we dieper in op de countrymuzikanten van de tweede generatie: van The King of Rock 'n Roll Elvis, the Man in Black Johnny Cash tot Dolly Parton en Emmylou Harris.

Portret van Elvis in 1957 Portret van Elvis in 1970

The Man in Black

Iemand waar we bij countrymuziek niet omheen kunnen – en ook niet willen – is Johnny Cash (1932-2003) met zijn karakteristieke baritonstem en de zwarte pakken die hem de bijnaam the man in black opleverden. Gaandeweg werd zijn muziek steeds soberder, wat lange tijd tegen de tijdgeest van glamour en hippiedom inging. Na een tijd van betrekkelijke vergetelheid kreeg hij nieuw succes in de jaren negentig met zes albums American Recordings waarop hij naast traditionals en eigen werk veel covers van anderen zingt, vooral van popartiesten – weer een voorbeeld van muzikale kruisbestuiving tussen verschillende genres en stijlen.

Garth Brooks a.ka. Garth Vader

Curieus is de carrière van Garth Brooks, megagroot in de Verenigde Staten maar daarbuiten minder bekend. Hij kwam, zag, overwon en verdween, zou je kunnen zeggen. In de jaren negentig scoorde hij enorme successen met zijn – excusez – tamelijk sentimentele countrymuziek met pop- en rockinvloeden. Volgens de Recording Industry Association of America zou hij een tijdlang zelfs de best verkopende Amerikaanse soloartiest ooit zijn geweest. Nu is 150 miljoen platen niet slecht, maar Brooks zelf wees er al op dat Elvis Presley toch echt meer platen heeft verkocht (schattingen lopen uiteen van 500 tot 600 miljoen). Eind jaren negentig stopte hij, in 2009 volgde een comeback.

The King of Rock 'n Roll

Nu we het toch over Elvis hebben: ook hij is schatplichtig aan de countrymuziek, want de ‘oerversie’ van rock ’n roll uit de jaren vijftig van hem, Carl Perkins, Eddie Cochran en vele anderen heet niet voor niets rockabilly – een verwijzing naar hillbilly-muziek oftewel country. Een decennium later was er opnieuw sprake van een muzikale mengvorm die bekend werd als countryrock, met als bekendste vertolkers de Byrds, de Flying Burrito Brothers en Gram Parsons.

Bijzondere combinaties

Om het nog ondoorzichtiger te maken: je hebt ook een kruising van folk, rock en country, met als prominente vertegenwoordigers Emmylou Harris en de Canadees Gordon Lightfoot. En er is ook country-pop. Die laatste mengvorm was vooral in de jaren zeventig goed voor vele million sellers, denk aan artiesten als Linda Ronstadt en John Denver. De grootsten in dit subgenre waren wel Kenny Rogers en de onnavolgbare Dolly Parton. Curieus en minder succesvol, maar erg leuk: de combinatie van punk en country van Jason & the Scorchers en van de Long Ryders, een soort grotestads-country. Eigenlijk zijn ongeveer alle combinaties mogelijk. Ik bedacht zelf als onwaarschijnlijke variant klezmer-country en jawel hoor, ook dat bestaat: zie de band Tennessee Schmaltz.

Back to Bluegrass

Ondertussen waren er ook muzikanten die ernaar streefden terug te keren naar de ‘oervorm’ van de country. Als een soort van oervorm zou je bluegrass kunnen beschouwen, een ‘uitvinding’ uit de jaren veertig van Bill Monroe (1911-1996) en zijn Blue Grass Boys uit Kentucky (vandaar de naam). Het is muziek die door het gebruik van mandoline en/of banjo en fiddle doet denken aan Europese (Ierse) folkmuziek, alleen dan gespeeld op dubbele snelheid. Een bekende hedendaagse – en minder snelle – vertegenwoordiger van deze richting is Alison Krauss met de groep Union Station. Hier zie je trouwens ook vormen van cross over tussen verschillende stijlen: Krauss maakte enkele jaren geleden de plaat Raising Sand samen met ex-Led Zeppelin-zanger Robert Plant – iemand die uit een geheel andere muzikale richting afkomstig is.

Country met een vleugje politiek

Country staat bekend als blanke muziek, vaak van een enigszins conservatieve snit. Niet voor niets is het een muziekvorm die in het conservatievere zuiden van de Verenigde Staten erg populair is. Dat niet iedereen er zo over denkt bleek in 2003 toen een van de zangeressen van het vrouwelijke countrytrio Dixie Chicks – begonnen als bluegrass-band, maar later breder van stijl geworden – zich uitsprak tegen president Bush en de Irak-oorlog. Het leverde ze een stortvloed van beledigingen, doodsbedreigingen en een boycot van hun muziek op. Het liep zodanig uit de hand dat de groep pas drie jaar later reageerde met het nummer Not Ready to Make Nice.

All Americana

Tegenwoordig is er nauwelijks nog onderscheid te maken tussen allerlei vormen en subvormen van country en countryrock. Veel valt tegenwoordig onder de verzamelnaam Americana, een aanduiding die staat voor ‘authentiek en kwaliteit’. Een paar voorbeelden van artiesten in deze hoek van het speelveld zijn John Hiatt, de Jayhawks, Lucinda Williams en Wilco. De lijst is eindeloos. En om een beetje te eindigen zoals we begonnen: misschien is countrymuziek ook wel muziekstijl waarvan de meeste parodieën zijn gemaakt.

Voorpret-alarm! Reizigers vertellen reizigers, campers (truck-camper & C-25) & presentaties
Kom 23 of 24 maart naar de Reizigersbeurs
Kom naar een infodag met special guests, zoals Travel Texas en indianen.
Meld je gratis aan