1967: Expo in Montreal

In 1960 wordt besloten dat Moskou de Wereldtentoonstelling van 1967 mag organiseren. In 1962 ziet de Sovjet-Unie hier om financiële en organisatorische redenen van af en gaat de organisatie naar een van de andere twee genomineerden: Australië of Canada. De regering van Canada is niet direct enthousiast om het stokje over te nemen. Vanuit politiek opzicht lijken er veel haken en ogen aan het idee te zitten en het is bovendien de vraag of alles op tijd kan worden geregeld. De burgemeester van Montreál, Jean Drapeau, is echter vastbesloten om de Wereldtentoonstelling naar zijn stad te brengen. En zo geschiedde. De Wereldtentoonstelling van 1967 zou de belangrijkste festiviteit zijn in de viering van het honderdjarig bestaan van het land.

Na de toekenning is er discussie over de precieze locatie. Drapeau oppert om een nieuw eiland te creëren in de St. Lawrence-rivier en het al bestaande riviereiland Île Sainte-Hélène te vergroten. Met het zand dat afgegraven is bij de aanleg van het metrosysteem begint men in 1963 met het vergroten van Île Sainte-Hélène en de aanleg van een nieuw eiland: Île Notre-Dame. Al snel haken enkele betrokken partijen af omdat het volgens computerberekeningen nooit zal lukken alle plannen voor 1967 uit te voeren. Uiteindelijk komt alles tegen alle verwachtingen in op tijd af. Een uitzondeling is het nu nog bestaande huizenproject Habitat 67, dat tentoongesteld wordt als een werk in uitvoering.

Op 27 april 1967 vindt de officiële openingsceremonie plaats. De minister-president opent de expositie (met het thema ‘de mens en zijn wereld’) onder toeziend oog van ruim 6.000 toeschouwers en 1.000 nieuwsreporters. Wereldwijd kijken meer dan 700 miljoen mensen mee. De dag erna gaan de deuren open voor het publiek. De eerste dag ontvangt de Expo ruim 300.000 bezoekers.

De hoofdattractie zijn de bijna honderd paviljoenen waar landen en bedrijven zich vijf maanden lang presenteren. Daarnaast is er een attractiepark (La Ronde) en zijn er verschillende kunstdisciplines vertegenwoordigd.

Ondanks het grote succes van Expo ’67 doen zich ook enkele problemen voor. Protestacties tegen de oorlog in Vietnam zorgen voor onrust. Bovendien dreigen tegenstanders van het Cubaanse Castro-regime met een aanslag op het Cuba-paviljoen. Een staking van het openbaar vervoer zorgt ervoor dat de tentoonstelling naar schatting bijna tien miljoen bezoekers - en daarmee flink wat inkomsten - misloopt. Verder kampt de organisatie met een ernstig tekort aan slaapplekken om de grote groepen toestromende mensen onder te brengen. Als oplossing wordt het concept Logexpo in het leven geroepen, waarbij bezoekers een slaapplek kunnen vinden bij inwoners van Montreál.

In oktober 1967 loopt de Wereldtentoonstelling officieel tot een einde. De verschillende paviljoenen blijven na de officiële afsluiting open voor publiek en de tentoonstelling gaat verder onder de naam ‘Man and his world’. De paviljoenen zijn echter niet gebouwd om lange tijd mee te gaan en worden bijna allemaal afgebroken. Tegenwoordig is het grondgebied van de Wereldtentoonstelling een park, vernoemd naar burgemeester Jean Drapeau. In Jean-Drapeau Parc staan nog enkele bouwwerken overeind die herinneren aan Expo ’67. In de paviljoens van Frankrijk en Québec huist tegenwoordig het Casino de Montréal en de grote koepel van het Amerika-paviljoen bevat de Biospère, een onderzoeksfaciliteit en museum waarin het klimaat en de natuurlijke leefomgeving centraal staat. Het oude attractiepark bestaat nog steeds en is in handen van Six Flags. Verder zijn de eilanden uitermate geschikt voor recreatie: je vindt er mooie tuinen, wandelpaden, een zwembadencomplex, strand en het beroemde Circuit Gilles-Villeneuve.