1776: Declaration of Independence

Al sinds haar 'ontdekking' is Amerika het strijdtoneel van Britse, Franse en Spaanse ontdekkingsreizigers. Langzaam maar zeker stichten zij hun eigen koloniën, waarbij ze voortdurend tegen elkaar en tegen de oorspronkelijke inwoners, de indianen, strijden. Het zijn de Britten die tussen 1607 en 1733 behoorlijk wat koloniën aan de Noord-Amerikaanse oostkust stichten, bekend onder de naam 'Thirteen Colonies', of 'dertien koloniën'. Binnen deze koloniën heersen grote verschillen, zowel geografisch als cultureel.

De dertien koloniën kunnen in drieën worden gesplitst. Het noorden (New England) is een onvruchtbaar, rotsachtig gebied waarin de economie draait op nijverheid, visserij en handel. In dit deel, tegenwoordig de provincies New Hampshire, Massachusetts, Rhode Island en Connecticut, overheersen puriteinse en calvinistische waarden. Ten zuiden van New England, in de Middle Colonies, is een modernere en gevarieerdere cultuur. Dit gebied staat in die tijd bekend als Nieuw-Nederland, een gebied dat het huidige New York, New Jersey, Delaware en Pennsylvania beslaat. Pennsylvania is lange tijd de grootste staat, New York geldt met name als handelsstad en is - mede daardoor - een smeltkroes van verschillende mensen met verschillende nationaliteiten en denkbeelden. In dit gebied heerst een gevoel van verbondenheid en er zijn maar weinig van de streng-christelijke waarden van de bovenburen terug te vinden. De derde groep koloniën ligt het meest zuidelijk en bevat de meest vruchtbare grond. In de kustgebieden werken Afrikaanse slaven op plantages, die onder andere rijst, indigo en tabak verbouwen. Meer landinwaarts wonen vrije boeren met een redelijk democratische instelling. De provincies die destijds de Southern Colonies vormden, zijn Maryland, Virginia, North en South Carolina en Georgia.

Tussen 1756 en 1763 vechten Frankrijk en Engeland de Zevenjarige Oorlog uit, waarbij Frankrijk haast al haar overwicht in Noord-Amerika verliest. Engeland daarentegen besluit haar macht over de koloniën verder aan te scherpen en zet daarvoor een permanent overzees leger in. Om de gemaakte kosten te dekken, verhoogt de Britse regering de belasting in de koloniën, uiteraard tot grote ontevredenheid van de Britten, die we alvast voor het gemak Amerikanen noemen.

Ondanks de grote verschillen in de afzonderlijke koloniën groeit onder de Amerikanen het besef dat de Britse overheersing zeer onvoordelig is voor het eigen land. Zowel dit besef als de toenemende Verlichtingsidealen zorgen voor een enorme weerstand. Het Verlichtingsdenken zorgt ervoor dat steeds meer koloniale burgers beginnen te geloven in liberalisme, democratie en religieuze vrijheid. Ook het republicanisme, de roep om een republiek, is een drijvende kracht. Deze nieuwe denkbeelden worden verspreid en aangeprezen door schrijvers als Thomas Paine en Patrick Henry. Door het verspreiden van pamfletten probeert men revolutionaire gevoelens onder de Amerikanen aan te wakkeren. Iets wat niet moeilijk is, gezien de grote heersende ontevredenheid met de huidige situatie.

Men begint zich te verenigen. Alle koloniën zenden vertegenwoordigers die de Koloniale Raden vormen: samen representeren zij de Amerikaanse oppositie. In 1765 ziet de 'Sons of Liberty' het levenslicht. Deze groepering roept op tot demonstraties, geweld en bedreigingen die moeten voorkomen dat de Britse regering nieuwe wetten doorvoert. In 1772 worden de 'Committees of Correspondence' opgericht: comités die in alle dertien koloniën bestaan en uiteindelijk het verzet tegen de Britse overheersing zullen vormen, bijvoorbeeld door een massale boycot op Britse producten. De macht van de comités neemt hand over hand toe en wordt in 1774 overgedragen op het Eerste Continentaal Congres. Dit congres is een overlegorgaan voor alle koloniën en kan beschouwd worden als een eerste aanzet tot een eigen regering.

Het politiek verzet is het niet het enige wat de Amerikanen uiteindelijk naar de onafhankelijkheid zal brengen. Vanaf 1774 breken in de koloniën diverse gewapende conflicten uit tussen revolutionairen en de Britse militairen. De Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog begint officieel op 18 april 1775 met de slag om Concord en de slag om Lexington, één dag later. Men vecht aanvankelijk voor meer rechten binnen het Britse parlement, maar gaandeweg groeit het verlangen naar volledige onafhankelijkheid. Men wil het recht om een eigen regering te vormen en het eigen land te besturen. Midden juni 1776 komt een vijfkoppig comité bij elkaar, onder wie Benjamin Franklin, John Adams en Thomas Jefferson, van wie de laatste een groot deel van de Onafhankelijkheidsverklaring zal opstellen.

Thomas Jefferson is staatsman, filosoof en kunstenaar. Hij is - waarschijnlijk - geïnspireerd door geschriften van de Engelse Verlichtingsfilosoof John Locke, die predikte dat alle mensen gelijk geschapen zijn. Hierdoor kwam Jefferson op het idee dat de nieuwe natie op de volgende grondslagen gebaseerd moest zijn: gelijkheid, volkssoevereiniteit, het recht op verzet tegen de overheid, het 'natuurlijke' recht op individuele vrijheid, het recht op leven en het recht op het nastreven van geluk. Mogelijk werd Jefferson eveneens geïnspireerd door geschriften en verklaringen die in de Lage Landen ontstonden tijdens de strijd tegen de Spaanse overheersing. Met het Plakkaat van Verlatinghe, dat geschreven werd door Willem van Oranje, zetten de Nederlanden Filips II af als overheerser.

Het grotendeels door Thomas Jefferson opgestelde document, beter bekend als de Declaration of Independence of de Onafhankelijkheidsverklaring, bevatte verschillende ‘vanzelfsprekende waarheden’. Het document werd op 4 juli 1776 aangenomen door twaalf van de dertien koloniën. New York stemde pas vijf dagen later in. Onder het verdrag kwam een vijftigtal handtekeningen te staan, onder andere van de Founding Fathers, de grondleggers van de Verenigde Staten. Hiertoe behoren invloedrijke personen als George Washington, John Hancock en de al eerder genoemde Thomas Paine, Patrick Henry, John Adams en Benjamin Franklin. Met het ondertekenen van het verdrag verklaren de afgevaardigden van de dertien koloniën zich onafhankelijk van Groot-Brittannië en koning George III. Ze zullen verder gaan als de Verenigde Staten van Amerika. De onafhankelijkheidsverklaring kan niet alleen worden gezien als een aanklacht tegen de Britse overheersing; het is ook een officieel document waarin Verlichte grondbeginselen van de Verenigde Staten zijn opgetekend.

In de Declaration of Independence zijn alle basisidealen van de Verenigde Staten vastgelegd. In het document wordt echter niks gezegd over de staatsinrichting van het nieuwe land, waardoor dit een belangrijk punt van discussie wordt. Enerzijds zijn er federalisten die pleiten voor een sterk centraal gezag. Anderzijds zijn er de republikeinen, die wensen dat de dertien staten hun eigen zaken regelen. Alleen voor bijzondere aangelegenheden die voor alle staten gelden, willen zij een federale overheid aan het werk zetten. Pas vele jaren later, in 1787, wordt de Constitution of the United States of Amerika aangenomen, die - hoewel in de loop der jaren aangepast en uitgebreid - nog altijd geldt als de officiële grondwet. De grondwet is gebaseerd op denkbeelden van de Franse filosoof Montesquieu, met als belangrijkste punt de scheiding tussen de rechterlijke, uitvoerende en wetgevende macht. Dat heeft geresulteerd in de huidige staatsvorm van Amerika: de uitvoerende macht ligt bij de president, de wetgevende macht ligt bij het Congres (Huis van Afgevaardigden en de Senaat, waarin zowel republikeinen en als democraten zijn vertegenwoordigd) en de rechterlijke macht wordt gevormd door het Hooggerechtshof, ofwel het Supreme Court. Hoewel de Onafhankelijkheidsverklaring dus officieel niets van doen heeft met de grondwet, heeft het rebellieproces dat eraan vooraf ging daar wel mede toe geleid. Tegenwoordig wordt nog steeds op 4 juli traditioneel Independence Day gevierd, de belangrijkste nationale feestdag in de Verenigde Staten.