1917: VS verklaart de oorlog aan Duitsland

Op 28 juni 1914 werd in Sarajevo aartshertog Frans Ferdinand van Oostenrijk doodgeschoten door een Servische nationalist. Dit was de directe aanleiding voor de oorlog. In reactie hierop viel Oostenrijk-Hongarije Servië binnen, gevolgd door de Duitse invasie van België, Luxemburg en Frankrijk. Binnen vijf weken na de moord op Frans Ferdinand waren alle Europese grootmachten betrokken bij de oorlog. Oostenrijk-Hongarije vormde samen met Duitsland en Italië (die niet actief meevocht) de Triple Alliantie. Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland vormden de Triple Entente.

Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak was Woodrow Wilson president van Amerika. Wilson was ervan overtuigd dat Amerika zich buiten de oorlog moest houden die in Europa woedde. De meeste Amerikanen waren het hiermee eens, ze hoopten zelfs dat ze goed aan de oorlog konden verdienen door zaken te blijven doen met beide strijdende partijen. Deze hoop bleek al snel tevergeefs: de Britten stelden een zeeblokkade in en legden mijnen in de Noordzee. Hierdoor werd vervoer over zee erg gevaarlijk. De Amerikaanse overheid protesteerde bij de Britten tegen de blokkade, omdat nu geen handel meer kon worden gedreven met Duitsland. Wilson was van mening dat een overwinning van de Triple Alliantie voor een groter gevaar zou zorgen dan een overwinning van de Triple Entente. Vandaar dat de protesten tegen de zeeblokkade niet gevolgd werden door acties tegen de Britten.

Niet alleen de Britten wierpen een zeeblokkade op, ook Duitse onderzeeboten torpedeerden sinds februari 1915 vijandelijke schepen. Op 7 mei van dat jaar raakte een Duitse torpedo bij de zuidkust van Ierland het Britse passagiersschip Lusitania. Ruim 1.100 passagiers overleden, waaronder 128 Amerikanen. In Amerika keerde de publieke opinie zich tegen Duitsland, maar president Wilson stelde alles in het werk om deelname aan de oorlog te voorkomen. Wilson wist Duitsland tot de belofte te dwingen passagiersschepen voortaan te ontzien.

Onder de Amerikaanse bevolking groeide de steun voor de Triple Entente. Dit kwam onder andere doordat de Triple Entente het monopolie had op de nieuwsvoorziening. De Britten hadden namelijk de onderzeese kabel tussen Amerika en Duitsland doorgesneden, waardoor de Amerikanen vooral over de oorlog hoorden via Britse propaganda. De steun voor de Britten betekende echter niet dat Amerikanen deel wilden nemen aan de oorlog. In 1916 werd Wilson herkozen als president, onder het motto ‘he kept us out of war’. Begin 1917 presenteerde Wilson zijn visioen van ‘vrede zonder overwinning’. De vrede zou gebaseerd zijn op principes van gelijkheid tussen de naties, een vrije zee, ontwapening en een internationale vredesorganisatie. Een week later kondigde de Duitse regering echter een onbeperkte duikbootoorlog af. Elk schip met bestemming Groot-Brittannië zou door de Duitsers getorpedeerd worden, vijandig of niet. Dit was zelfs voor president Wilson teveel, hij verbrak direct alle diplomatieke banden met Duitsland.

Kort na de afkondiging van de onbeperkte duikbootoorlog onderschepten de Britten een telegram van Arthur Zimmermann, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken. Het telegram, dat nu bekendstaat als het Zimmermanntelegram, zinspeelde op Mexicaanse deelname aan de oorlog. Als Amerika deel zou nemen aan de oorlog, zou Duitsland proberen Mexico en Japan aan zijn kant te krijgen. Als beloning zou Mexico Texas, Arizona en New Mexico krijgen, Japan zou Californië als oorlogsbuit krijgen.

Door de onbeperkte duikbootoorlog en de inhoud van het Zimmermanntelegram realiseerden de Amerikanen hoe gevaarlijk Duitsland was. Ze konden zich niet langer neutraal opstellen. Wilson gooide zijn ‘vrede zonder overwinning’ overboord en vroeg de Senaat op 2 april 1917 om een oorlogsverklaring aan Duitsland. Het Congres stemde in en op 6 april 1917 ondertekende Wilson de oorlogsverklaring.

Op het moment van de oorlogsverklaring stelde het Amerikaanse leger niet zoveel voor, het bestond slechts uit 379.000 man. Onder toezicht van lokale, civiele registratiecommissies werd de dienstplicht ingevoerd, in de periode 1917-1918 werden meer dan 24 miljoen mannen geregistreerd. De Amerikaanse industrie kon het leger geen tanks, geschut of vliegtuigen leveren, daarvoor was Amerika afhankelijk van Frankrijk. In totaal staken 2,8 miljoen Amerikaanse soldaten de oceaan over om in Europa te gaan vechten.

Begin 1918 had Rusland zich uit de oorlog teruggetrokken. Onder invloed van steeds heviger protest van de bevolking en demoralisering van de Russische troepen werd in maart 1918 het Verdrag van Brest-Litovsk ondertekend en was vrede tussen Rusland en Duitsland een feit. Hierdoor verdween het front aan het oosten en kon Duitsland zich volledig op het westelijk front concentreren. Dit leek even in het voordeel van Duitsland uit te pakken, maar de Triple Entente was sterker dan Duitsland, dat er ondertussen helemaal alleen voor was komen te staan. Op 11 november 1918 werd door de strijdende partijen een wapenstilstandsovereenkomst getekend, die het einde van de Eerste Wereldoorlog betekende.