De soda taks komt eraan

Besloten is dat er een toeslag komt van 1,5 cent per fluid ounce (ongeveer 28 milliliter). Een fles van twee liter – in de Verenigde Staten is dat 67,6 fluid ounce – wordt daardoor ruim één dollar duurder. Interessant is dat de toeslag geldt voor zowel gewone frisdranken met suiker als voor diet drinks en ‘sportdranken’ zonder suiker; over de gezondheidseffecten daarvan bestaat al langer twijfel, en de stadsbestuurders denken er kennelijk ook zo over. Belastingen op frisdrank zijn trouwens niet zo bijzonder (meer dan de helft van alle staten heeft ze), maar dit gaat over een belasting specifiek vanwege gezondheidsredenen.

Indertijd mislukte de invoering van zo’n taks in New York. Michael Bloomberg, burgemeester tussen 2002 en 2013, probeerde allerlei maatregelen op gezondheidsgebied te nemen, zoals het verbieden van roken in parken, het aanpakken van schadelijke transvetten, het uitbannen van de super size bekers met frisdrank bij veel fast food restaurants, en dus een frisdranktaks. Het mislukte grotendeels, enerzijds door verzet tegen de bemoeizucht van de overheid – altijd een zwaarwegend punt in de Verenigde Staten – en anderzijds door de succesvolle lobby van de frisdanksector, verenigd in de American Beverage Association. Ook in andere plaatsen werden vergelijkbare voorstellen weggestemd, terwijl een plan uit 2009 om een nationale belasting in te voeren werd ingetrokken.

Philadelphia is weliswaar de eerste grote stad met een frisdrankbelasting vanwege de gezondheid, maar niet de eerste gemeente. Berkeley bij San Francisco heeft sinds 2014 zo’n taks van één cent per ounce. Dat werd toen een beetje weggehoond als een zinloze maatregel. Berkeley is een rijke gemeente met een hoogopgeleide bevolking die toch wel op z’n gezondheid let, was de kritiek. Of, wat meer recht voor z’n raap, het was weer zo’n idiote liberale maatregel van alle lefties die daar wonen.

Dat kan in ieder geval niet van Philadelphia worden gezegd. Nu er één schaap over de dam is, volgen er vast meer; bekend is dat ook San Francisco en Oakland invoering overwegen. Of de maatregel echt zoveel effect op de gezondheid heeft is de vraag, zeker als omringende gemeenten niet meedoen met een dergelijke heffing. Maar goed, alle beetjes helpen. Effect op de gemeentekas heeft het zeker wel: het levert Philadelphia naar verwachting jaarlijks zo’n 90 miljoen dollar op, die de stad zal investeren in kinderopvang en andere projecten op sociaal gebied.

Het taksplan van de (Democratische) burgemeester Kenney speelde ook een klein rolletje in de presidentsverkiezingen. Bernie Sanders was tegen omdat de taks vooral de armere bevolking treft, Hillary Clinton was voor omdat de taks bijdraagt aan een betere gezondheid. Waarschijnlijk hebben ze allebei gelijk.