2022: Roe vs Wade
Het recht op abortus kent een lange geschiedenis binnen de Verenigde Staten. Tot begin jaren ’70 was het illegaal om abortus te plegen en overleden er veel vrouwen tijdens illegale en levensgevaarlijke pogingen om hun zwangerschap te beëindigen. Er ontstonden illegale abortusklinieken die niet onder toezicht stonden van de overheid en waar vrouwen het gevaar liepen op een gevangenisstraf als ze gepakt zouden worden. Begin jaren ’70 kwam er een einde aan de wetten die restricties legden op abortus, toen het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten oordeelde dat deze wetten ongrondwettelijk waren in de zaak Roe v. Wade. Deze zaak kreeg ontzettend veel aandacht en wordt tot op de dag van vandaag nog gezien als een mijlpaal binnen de Amerikaanse geschiedenis.
Roe v. Wade
In de zaak Roe v. Wade stond alleenstaande vrouw Jane Roe (pseudoniem voor Norma McCorvey) uit Dallas (Texas) tegenover Henry Wade, een openbare aanklager van Dallas Country. Toen Jane Roe in 1969 zwanger werd, zocht ze naar een veilige en legale manier om deze zwangerschap te beëindigen. Omdat abortus als een misdaad werd gezien in Texas, besloot Roe om dit aan te vechten en naar de rechtbank te stappen. In de rechtbank werd Roe bijgestaan door advocate Sarah Weddington, die van oordeel was dat de abortuswetten ongrondwettelijk waren omdat ze tegen het recht op privacy in gaan. Op 22 januari 1973 gaf het Hooggerechtshof Roe gelijk en oordeelde dat staatswetten die het recht op abortus beperken of zelfs verbieden ongrondwettelijk zijn, omdat het recht op abortus onderdeel is van het recht op privacy zoals vermeld in de Amerikaanse grondwet. Door middel van deze uitspraak erkende het Hooggerechtshof het recht van de vrouw om de zwangerschap op een legale en veilige manier te beëindigen en werden alle abortuswetten op staatsniveau als ongrondwettelijk verklaard.
Abortusrechten in Amerika vandaag
Sinds het oordeel van het Hooggerechtshof in Roe v. Wade is het recht op abortus een veelbesproken onderwerp en zijn er meerdere zaken rondom het abortusrecht ontstaan. Een van deze zaken was de zaak Planned Parenthood of Southeastern Pennsylvania v. Casey (1992), waarin het Hooggerechtshof de uitspraak van Roe v. Wade deels bevestigde, maar ook aanpaste door de bevoegdheid van staten om abortussen te beperken verder uit te breiden. De oordelen van beide zaken werden in juni 2022 verworpen in de zaak Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization. In deze zaak werd gekeken naar een staatswet in Mississippi van 2018, die abortus na 15 weken in de zwangerschap verbood. Het Hooggerechtshof oordeelde dat de grondwet van de Verenigde Staten geen recht tot abortus verleend en verwierp daarmee het oordeel van 1973 in Roe v. Wade, waardoor de wetgeving rondom het recht op abortus nu per staat bepaald kon worden. De beslissing van het Hooggerechtshof om het oordeel in Roe v. Wade te verwerpen leidde tot verdeelde reacties binnen de Amerikaanse bevolking en er werd massaal gedemonstreerd. Tot op de dag van vandaag verschillen abortuswetten per staat en is het recht op abortus nog steeds geen gegeven voor vrouwen in de Verenigde Staten.