versteende herinnering

Glacier NP is om meer dan een reden een afwijkend natuurgebied. Zo biedt het geen natuurlijke grenzen voor de flora en fauna. Insecten, kleine zoogdieren en bijzondere varens en bloemen die je vooral in het diepe Zuiden van de VS aantreft, hebben in 'Klein-Alaska' een natuurlijke habitat gevonden. De oorzaak is een bijzonder geografisch verschijnsel:  de continental divide, oftewel de afwatering van rivieren.  Maar geen waterscheiding in twee richtingen, zoals ik verwachtte, maar in drie richtingen. Een Ranger wist dit plastisch te verwoorden: "Gooi je in het Noorden van het park een glas water in een rivier, dan watert dit glas af richting het Oosten en zal het uiteindelijk uitmonden in de Hudson Baai (Oost). In een ander deel watert datzelfde glas af richting het Westen (Pacific).  Maar sta je in St Mary, bijvoorbeeld, dan spoelt dat water keurig af via de Mississippi richting het Caribische gebied. " Ik geloofde haar maar op haar woord, want ik had geen zin al die  stromen en zijstromen, armen en zijarmen, waarlangs de drie glazen water hun bestemming zouden moeten vinden, uit te tekenen. En het is maar water, bedacht ik me.

Ook de samenleving van de VS is doorkliefd met een continental divide, en ook een drieledige. Zo is het vermogen van de rijkste 1 procent evenveel waard als het bezit van de overige 99 procent. Ik zou willen dat ik loog. Een economische waterscheiding is dan snel gelegd (ik meen me te herinneren dat in Nederland dat percentage rond de 30 procent ligt).  In 2011 zijn voor het eerst meer baby's geboren, ontsproten uit het zaad en de eicel van Latino's, Aziaten en Afro-Amerikanen dan nakomelingen van 'Europese Amerikanen'. Zeg maar de cowboys. Een etnische waterscheiding heeft zich afgetekend.  Maar de  'oudste'  en dus meest historische waterscheiding,  vloeit ook nog alom: de Indianen versus de rest van het land. Zoals bekend hebben de Indianen zich gedwongen vrijwillig teruggetrokken in  reservaten in het Noorden en (vooral) in het Zuiden van de VS.  En de Indiaan heeft het zwaar. Ze behoren tot het armste deel van de bevolking, het alcohol- en drugsgebruik is ongeëvenaard hoog (over het werkloosheidspercentage maar te zwijgen), en alsof dat niet genoeg is: ze worden links en rechts ingehaald door de nieuwkomers die met treden tegelijk stijgen op de sociale ladder. De Indiaan niet. Hij is en blijft een derderangs burger, wegkwijnend in zijn onmetelijke reservaat.

Dit sociale fenomeen wilde ik Bernadette laten zien. Maar  hoe krijg ik haar Arizona in? Ze vond alles goed, zover het maar niet die bakoven van Arizona is. Stom van mij, bedacht ik mij later, toen ik haar, reizend door Montana, wees op de Ipad waarop ik snel de temperaturen van Arizona had gegoogled. "110 Fahrenheit",  zei ik met gepaste trots." Dat moet je meemaken, Det! Dat is hitte zoals hitte is bedoeld." Het enthousiasme op mijn gezicht steeg omgekeerd evenredig met haar irritatie. "No way", sprak ze gedecideerd. Mijn Det, wat kan ze soms zo heerlijk kort zijn.

Ik had nog een dag of vijf om haar te verleiden. Maar hoe? Misschien komt ze 'op temperatuur' als we een paar tochten maken door Canyonlands. Raakt ze geacclimatiseerd, zal ik maar zeggen.  Of zal ik haar vertellen over betoverend Petrified Forest (PF), het versteende bos, zorgvuldig het woord woestijn, waarin dit gebied ligt, vermijdend ?

Canyonlands was aangenaam warm, vond ze. Dus de thermostaat mocht wel iets hoger, bedacht ik mijn voordeel. De woeste leegheid met zijn figuratieve rotsformaties deed zijn werking. "Dat smaakt naar meer", concludeerde Det 's avonds aan het kampvuur.  "Nou", vulde ik gespeeld nonchalant aan, "Dan zal Petrified Forest wel helemaal  jouw zinnen begoochelen."  Het ijzer was heet genoeg om te smeden.

En zo geschiedde.

Voor Amerikanen zijn een paar dingen heilig. Geld verdienen is er een van. Ook aan Verkeersregels torn je niet. Indianen en verkeersregels gaan niet samen. Dat werd ons heel snel duidelijk toen we Chinle (Arizona) binnenreden. auto's passeren je links en rechts. Voor voetgangers stoppen? Ze hebben wel wat anders te doen. Hun reservaat, dus hun regels. Geen 'How are you doing today?' als je voor een kop koffie stopt bij een benzinestation. Indianen zeggen niets (althans tegen ons, passerende blanken). Het enige wat hen tot handelen aanzet, is het geld dat ze van je willen hebben.  (Ben ik nou een tweederangs Wilders aan het worden, die zijn nieuwe Marokkaan heeft gevonden?)

Ik sta voorovergebogen naast mijn RV, mijn Rand McNally ligt op de zitting van mijn 'driverseat'. Zorgvuldig bestudeer ik de kaart waarop de wegen van het gebied kronkelen. Ik hoor voetstappen achter me. Ze naderen. Een schaduw valt over me heen. Ik draai me werktuigelijk om . Een man, groot, staat achter me en hijgt in mijn intieme zone. "Do you have change?", mompelt de indiaan. Alsof ik eruit zie als een bancair medewerker bij wie je je biljetten van 100 dollar kunt stukslaan. Ik taxeer hem, maar kan in zijn blik geen greintje van een ziel ontwaren. Een blik zo leeg, dat die makkelijk kan wedijveren met de prairies van Montana. Hij wil geld, hij wil een fee voor het leed dat wij bezichtigen, want ik ben in zijn ogen een van de druppels van het glas water dat hem en zijn volk heeft afgescheiden. Ik pak een dollar en geef hem dat. Hij zegt niets, helemaal niets en draait zich om. Een dollar genoegdoening.

We zijn in Petrified Forest, op zoek naar het versteende bos. Zelfs voor Bernadette is de temperatuur draaglijk. Jammer voor mij, want in de baarmoeder van de woestijn leeft de verzengende hitte. Vandaag dus niet.  Slechts een paar andere bezoekers lopen over een geasfalteerd pad dat een grote cirkel trekt rondom de vlakte waarin de restanten van het versteende hout liggen. Het asfaltpad contrasteert lelijk met de grillig gekleurde  boomstammen en stukken geconserveerd hout dat een rijpingsproces van honderden miljoenen jaren achter de rug heeft.  Streng verboden om van het padje af te gaan, en nog strenger verboden om het versteende hout aan te raken. Laat staan mee te nemen. De afgelopen decennia zijn tonnen petrified hout in de zakken verdwenen van 'argeloze' bezoekers, als souvenirtje voor thuis. Overal hangen waarschuwingsteksten. Word je betrapt? Een boete van $ 2.500 en eventueel een gang naar de rechter.  Ik kijk om me heen. We zijn nu alleen, op een patrouillerende Ranger na. Die kan onmogelijk het hele gebied bewaken in haar eentje, bedenk ik me.  Bernadette kijkt me geringschattend aan. "Je haalt het toch niet in je hoofd, hè knul",  met een stem die 27 jaar onderwijservaring met vervelende pubers verraadt.

Ik ben alleen.  Op ongeveer honderd meter van mij  loopt de Ranger. Ik neem poolshoogte en loop op de haar af. Ik schat haar pakweg 25 en maak een praatje over wat voor prachtige baan ze wel niet heeft. Ben geïnteresseerd in haar opleiding, haar ervaringen als Ranger, haar werkzaamheden,  etc.

Slijmbal.

Om mij heen de mooiste stukjes Petrified hout. Een stukje zou zeker niet misstaan in mijn verzameling stenen die ik door de jaren heen heb verzameld. Zoveel heerlijk stuks steen! Ik voel me als een kind in een snoepwinkel.

Bakker Klumpkes lag op de route naar mijn lagere school. De bakkerij, meer een woonhuis waarvan de woonkamer dienst deed als winkel, werd bestierd door de bakker en haar echtgenote. Beiden op hoge leeftijd. Hij bakte het brood, zij zorgde voor de verkoop. Althans als kind heb ik me dat bedacht. Feit was, dat zij slecht ter been was en in de keuken was als er geen klanten in de zaak waren. De winkeldeur had een belletje dat de aanwezigheid van een klant aankondigde. Omdat zij zo slecht ter been was en vanuit  de keuken moest komen,  duurde het wel een hele minuut  voordat zij de winkel binnen sjokte. In die hele minuut stond ik, alleen, omringd door de heerlijkste schuimblokken, de grootste tumtums,  tongprikkelende zuurballen,  de dropvette veters, de staven poelinek,  de suikerzoete koetjesrepen, de brokken nogablokken en potten vol  dropcenten.  Veel verdween daarvan in mijn grote broekzakken om vervolgens mijn bezoek af te sluiten met een aankoop van 5 hele dropcenten voor een stuiver.

Met terugwerkende kracht overmant mij een gevoel van schaamte. Alsof ik met terugwerkende kracht  opnieuw in die winkel sta. Alleen dik veertig jaar ouder. Ik glimlach en loop door met lege zakken, want  'what happens in the past, stays in the past'.